Przejdź do treści

O KOLEGIACIE

W 1935 r. Plac Kolegiacki otrzymał nazwę po kolegiacie pw. św. Marii Magdaleny, wybudowanej w tym miejscu po lokacji miasta. W czasach swej największej świetności była jednym z największych kościołów w Polsce. Nieszczęśliwy splot wydarzeń (pożar, katastrofa budowlana, zaborca) przypieczętował jej ostateczną rozbiórkę w 1802 r. Od dwustu lat nie ma kościoła z pochówkami fundatorów i znamienitszych obywateli Poznania, zniknęło także jego otoczenie z cmentarzem przykościelnym. Pod ziemią pozostały relikty starej i – jak dumie nazywali ją mieszczanie – „miejskiej katedry”, która przez ponad pięć stuleci była symbolem świetności miasta, miejscem uświęconym i drogowskazem dla miejscowych i gości.

Dawna fara była najważniejszym kościołem lewobrzeżnego miasta. Zgoda na jej wzniesienie zawarta została w dokumencie lokacyjnym Poznania z 1253 r., natomiast sama jej fundacja nastąpiła prawdopodobnie w 1263 r. Z inspiracji dominikanów i bp. Boguchwała II otrzymała wezwanie św. Marii Magdaleny, czczonej w tym czasie na południu Francji.

Najpierw utrzymywana z zasobów królewskich, potem miejskich, była dynamicznie rozbudowywana w latach 1388–1470, uzyskując bryłę architektoniczną o prawdopodobnych wymiarach 70 x 38 m, z wieńcem kaplic (i szeregiem ołtarzy bocznych), zakrystią, biblioteką i 114-metrową wieżą na zachodzie. W 1471 r. podniesiona do rangi kolegiaty (z kapitułą i uposażeniem), stała się trzecim po katedrze poznańskiej i kolegiacie warszawskiej kościołem w diecezji. Podpalona i sprofanowana w czasie potopu szwedzkiego, została odbudowana w 1661 r. Później opierała się kolejnym klęskom żywiołowym, jednak w 1773 r., w oktawie Zielonych Świątek, piorun zapalił wieżę i ogień strawił prawie cały dach oraz część wyposażenia kościoła. Przez kilkanaście lat podejmowano próby odbudowy „w daleko okazalszym kształcie”. Kolegiaty farnej jednak nie uratowano i zniknęła z pejzażu miasta na przełomie XVIII i XIX w. Wraz z nią, poza pewnymi wyjątkami, przepadło także wyposażenie i paramenty. W 1798 r. funkcję nowego głównego kościoła miejskiego przejął stający w pobliżu pojezuicki kościół pw. św. Stanisława Biskupa, obecnie należący do parafii Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny, przy ul. Gołębiej (Bazylika mniejsza).

POBIERZ APLIKACJĘ

KONTAKT

Muzeum Archeologiczne w Poznaniu ul. Wodna 27, 61-781 Poznań